نانوذرات میتوانند در درمان سکته مغزی کمک کنند
ذرات ریز سلنیوم می توانند با کمک به بهبود آسیب مغزی، اثر درمانی بر سکته مغزی ایسکمیک(کم خونی موضعی)داشته باشند.
فارماکولوژیستها از جمله علیرضا مشاقی از مرکز تحقیقات دارویی لیدن دریافتند که نانوذرات سلنیوم مکانیسمهای مولکولی را که مسئول از بین رفتن سلولهای مغز پس از سکته هستند، مهار میکنند که نتایج آن در Nature Scientific Reports منتشر شد.
نانوذرات در برابر سکته مغزی
سکته مغزی ایسکمیک زمانی اتفاق میافتد که یک رگ خونی تغذیه کننده به مغز باریک یا مسدود شود.
در نتیجه، مغزخون بسیار کمی دریافت میکند.
مشاقی توضیح می دهد: این کمبود خون میتواند منجر به آسیب بافت مغز به دلیل مسمومیت سلولی، التهاب و مرگ سلولی شود. این امر به نوبه خود منجر به اختلال عملکرد مغز و ناراحتیهای عصبی مانند بی حسی، مشکلات بینایی، سرگیجه و سردرد شدید می شود.
سکته مغزی ایسکمیک 87 درصد از سکته های مغزی را تشکیل می دهد و یکی از علل مهم مرگ و میر است.
“تاکنون هیچ عامل محافظت کننده عصبی برای بهبود سلامت در موارد سکته مغزی نشان داده نشده است. نتایج ما اکنون نشان میدهد که نانوذرات سلنیوم مکانیسم های مولکولی را که مسئول از بین رفتن سلولهای مغز پس از سکته هستند، مهار میکنند.”
ایسکمی (کمبود خون به بافت یا اندام)
ایسکمی یک محدودیت در خون رسانی به بافتها است که باعث کمبود اکسیژن مورد نیاز برای متابولیسم سلولی میشود.
ایسکمی معمولاً به دلیل مشکلات عروق خونی و در نتیجه آسیب یا اختلال عملکرد بافت ایجاد میشود.
اغلب به دلیل بسته شدن عروق به دلیل انقباض عروق، ترومبوز(لخته شدگی خون در قلب یا رگ ها) یا آمبولی ایجاد میشود.
ایسکمی نه تنها شامل کمبود اکسیژن، بلکه کاهش در دسترس بودن مواد مغذی و باعث از بین رفتن متابولیک است (که دومی منجر به سمیت سلولی می شود).
متوقف کردن التهابات
به گفته مشاقی، رویکرد جدید نه تنها به بهبود آسیبهای مغزی ناشی از سکته مغزی کمک میکند، بلکه با محافظت از سلولهای مغز در هنگام سکته مغزی، میزان آسیبها را نیز محدود میکند.
او توضیح میدهد: «در طول سکته مغزی و پس از آن، خونرسانی محدود به مغز باعث آسیب بافت اکسیداتیو به مناطق آسیبدیده مغز میشود.
ذرات سلنیوم این اهمیت اکسیداتیو و مرگ سلولی مرتبط را کاهش میدهند.
این به این دلیل اتفاق میافتد که نانوذرات بر متابولیسم سلولهای عصبی تأثیر میگذارند و التهاب را سرکوب میکنند که عامل اصلی اثرات مضر آن است.
این التهاب مغزی ناشی از سکته میتواند باعث تجمع بیش از حد مایع شود که منجر به افزایش فشار داخل جمجمه (فشار داخل جمجمه) و علائم بالینی سکته میشود.
ذرات هوشمند
مشاقی علاقهمند به این کشف است: “نانوذرات طراحی شده به دلیل اثر محافظتی عصبی و ایمنی آنها منحصر به فرد هستند. آنها هوشمند هستند و می توانند مناطق ایسکمیک مغز را حس کرده و هدف قرار دهند.”
برای کاهش عوارض جانبی مهم است که بر روی نواحی سالم مغز یا سایر اندامها تأثیر نگذارید.
مشاقی میگوید: «بنابراین این نانوذرات نسبت به داروهای معمولی سودمند هستند و میتوان آنها را طوری برنامهریزی کرد که بهطور خاص نواحی آسیبدیده مغز را هدف قرار دهند، در حالی که داروهای معمولی اغلب در سراسر بدن توزیع میشوند و همه اندامها را آلوده میکنند.»
در حال حاضر، نانوذرات درمانی هنوز در مرحله آزمایشی هستند.
همچنین او اظهار داشت: در آینده اثربخشی این داروی جدید را در بیماران ارزیابی خواهند کرد.
بیشتر بدانید:نانوذرات پلاستیکی میتوانند دارورسانی سرطان را بهبود بخشند
بیشتر بخوانید:دانشمندان دستگاه جدیدی برای تشخیص تومورهای مغزی با استفاده از ادرار ساختهاند!
لینک مفید:دارورسانی به مغز از طریق اسپری بینی
تاریخ:1403/9/19
مهسانعمتی